Trzy pandemie
„Będę mówił o trzech pandemiach: pandemii nienawiści, pandemii postprawdy i pandemii głupoty. (…) Chciałbym się skupić na pandemiach, które mają wymiar psychologiczny i społeczny, a których chcąc nie chcąc jesteśmy świadkami, uczestnikami i ofiarami.” – takimi słowami prof. de Barbaro rozpoczął swój wykład inaugurujący 658 rok akademicki na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Prof. dr hab. n. med. Bogdan de Barbaro – lekarz psychiatra, profesor nauk medycznych, psychoterapeuta. Były kierownik Zakładu Terapii Rodzin, Katedry Psychiatrii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od ponad 40 lat pracuje jako terapeuta rodzin i par. Autor szkolenia on-line „7 przykazań rodziny”.
Wykładowca podkreślał, że pandemia koronawirusa jest zjawiskiem biologicznym, jednak wzmacnia i uwypukla 3 tytułowe pandemie: nienawiści, postprawdy i głupoty.
„Trzeba być głupim, by stawiać znak równości między homoseksualnością a czynem pedofilnym”
Prof. Bogdan De Barbaro
Okoliczności w jakich żyjemy mają znaczenie!
Wskazywał, że w sytuacji poczucia zagrożenia, chaosu, poczucia niepewności lub nieważności – my ludzie łatwiej popadamy w stan nienawiści. „Inność drugiej osoby może być błaha, niewiele znacząca, nawet przypadkowa, ale może wystarczyć aby skierować do owego innego nienawiść.” – mówił profesor. „Jeśli agresja staje się emocją powszechną, chętnie znajduje sobie wroga wspólnego – np.: grupy mniejszościowe. Wówczas te emocje ulegają racjonalizacji. Nie musimy już o sobie myśleć, że jesteśmy agresywni czy nienawistni, lecz możemy o sobie twierdzić, że jesteśmy patriotami, bronimy tożsamości wspólnoty narodowej albo walczymy o to, by nas nie skrzywdzili obcy.”
Wszechobecne fakenewsy:
Prof. de Barbaro wyjaśniał również skąd bierze się ogromna „popularność" fake newsów. Zauważył, że „jesteśmy więźniami jednego spojrzenia na rzeczywistość" a osoba, która próbuje wyjść ze swojej bańki informacyjnej ryzykuje doznaniem silnego dysonansu poznawczego: „Psychika, a ściślej zestaw mechanizmów obronnych, dba o to, by nasze przekonania sprzyjały dobremu samopoczuciu. Często reakcje emocjonalne wyprzedają refleksje i wówczas postrzeganie, ocena, definicja problemu zależą przede wszystkim od tego co przeżywamy. A potem dbamy o to żeby nie psuć sobie samopoczucia i nie popaść w dysonans poznawczy."
Są sytuacje, kiedy terapeuta powinien zawiesić swoją „perspektywę rozumiejącą", przyjąć „perspektywę obywatela" i wprost zachowanie nazwać głupim (...)
Prof. Bogdan De Barbaro
Pandemia Głupoty
W trzeciej części swojego wystąpienia psychiatra zmierzył się ze zjawiskiem głupoty. Zwrócił uwagę, że istnieje różnica między głupim zachowaniem (będącym wynikiem stresu, zagubienia lub dysfunkcji poznawczych) a głupim myśleniem. Tę część podsumował mocnym stwierdzeniem, że „są sytuacje, kiedy terapeuta powinien zawiesić swoją perspektywę rozumiejącą, przyjąć perspektywę obywatela i wprost nazwać głupim zachowaniem, np.: tych którzy atakują, jakoby w imię obrony wolności, personel ośrodka szczepień."
