Sprawdź, czy posiadasz tych 5 życiowych umiejętności.
Nie jest tajemnicą, że system edukacji w naszym kraju jest daleki od ideału. W trakcie szkolnych lat nie uczymy się wielu cennych umiejętności, które mogą się przydać w późniejszym życiu. Zbyt często wkraczamy w dorosłość nieprzygotowani do wyzwań, z jakimi zmierzymy się w pracy, urzędach, bliskich relacjach.
Szkolna wiedza może być fascynująca, a jej zdobywanie pomocne w odkrywaniu tego, czym chciałbyś się zajmować, a co zdecydowanie nie jest Twoją pasją. Znajomość budowy komórki roślinnej nie ułatwi Ci jednak rozwiązywania konfliktów bez szkody dla znajomości, a równania matematyczne nie podpowiedzą, jak skutecznie i zdrowo radzić sobie ze stresem.
Posiadanie tych ważnych umiejętności nie tylko pomoże Ci poprawić jakość Twojego życia. Ma też znaczenie dla pracodawców, którzy potrzebują stabilnych emocjonalnie pracowników, przygotowanych do radzenia sobie z obowiązkami i trudnościami (także tymi, które nie zostały opisane w ogłoszeniu).
Dlatego też Światowa Organizacja Zdrowia wyodrębniła 5 kluczowych umiejętności życiowych, które powinien posiadać każdy bez względu na wykształcenie, środowisko czy kulturę, które reprezentuje. Warto podkreślić, że to zdolności dotyczące psychiki.
Nie oznacza to jednak, że powinieneś poświęcać mniej czasu na rozwój innych umiejętności. Dojrzałość emocjonalna nie wyklucza sprawności w zarządzaniu finansami, świadomości politycznej, gotowaniu czy dbaniu o swoje zdrowie.
1. Podejmowanie decyzji i rozwiązywanie problemów.
Każdy z nas, bez względu na wiek czy doświadczenie, zmierza się z wyzwaniami i trudnościami w swoim życiu. Nie każdy jednak posiada odpowiednie zdolności, by je przezwyciężyć. Możesz na przykład źle oszacować naturę i źródło problemu albo kręcić się w kółko, szukając bez skutku rozwiązania.
Sprawdzony schemat rozwiązywania trudności przedstawia Kristina Guo, która początkowo wymyśliła go dla zarządu służby zdrowia. Opiera się na następujących krokach:
– określ, co jest problemem
– ustal, jakimi kryteriami i ograniczeniami się kierujesz
– rozważ dostępne możliwości
– znajdź najlepszą z alternatyw
– sprecyzuj i wprowadź plan działania
– obserwuj i oceniaj na bieżąco wprowadzone rozwiązanie
Szukasz innej metody, która pozwoli sprawniej podchodzić do problemów i dokonywać lepszych wyborów? Jeśli tak, może przypadnie Ci do gustu metoda podejmowania decyzji autorstwa Benjamina Franklina, którą on sam nazywał „ostrożną algebrą”. Gdy jego przyjaciel Joseph Priestly napisał do niego z prośbą o radę, Franklin wysłał mu w odpowiedzi wymyślony przez siebie schemat.
Jego metoda polega na podzieleniu kartki papieru na dwie części – plusy i minusy – i wypisaniu wszystkich zalew i wad danej decyzji. Następnie do każdego plusa i minusa trzeba określić jego wagę, czyli znaczenie. Jeśli zaleta i wada będą miały taką samą wagę, wykreśla się je z listy. Gdy wada miała łącznie wagę dwóch zalet, Franklin wykreślał wszystkie trzy. Ostatecznie takim sposobem na kartce zaczynały przeważać wady lub zalety danego pomysłu i zgodnie z tym wynikiem podejmował decyzję. Dawał sobie też odpowiednią ilość czasu na zrobienie takiej listy, dlatego pospieszne wykonywanie jej pod koniec męczącego czy stresującego dnia nie jest zalecane.
2. Kreatywne i krytyczne myślenie.
Jak określić, czym tak naprawdę jest krytyczne myślenie? Doktor Peter Facione nazywa go przeciwieństwem nieracjonalnego i pozbawionego logiki myślenia. To rodzaj celowej oceny, która skutkuje interpretacją, analizą, tworzeniem wniosków i wyjaśnieniem sytuacji. Opiera się na odpowiednich dowodach, pojęciach, metodach i kontekście. Jest świadomym siebie, skoncentrowanym, analitycznym sposobem postrzegania świata.
Co ciekawe, jeden z najlepszych sposobów na rozwój takiego rodzaju myślenia oferują nauki humanistyczne. Powszechnie uważa się je za mniej precyzyjne, uporządkowane i potrzebne od nauk ścisłych. Badanie przeprowadzone w Uniwersytecie Stanowym Karoliny Północnej dowodzi jednak czegoś innego. Pokazało, że studenci nauk humanistycznych są bardziej sceptycznie nastawieni do pseudonaukowych informacji niż studenci uczący się metodologii badań naukowych.
Naukom humanistycznym zawsze przyświecał cel pokazania ludziom, jak dobrze myśleć. Twój umysł nie jest perfekcyjnie wydajnym komputerem, więc i myślenie będzie nasycone emocjami i podatne na błędy poznawcze. Możesz jednak nauczyć się całkiem dobrze wykorzystywać jego możliwości.
3. Zdolności interpersonalne i komunikacja.
Irlandzki dramatopisarz George Bernard Shaw powiedział kiedyś, że największym problemem komunikacji jest złudzenie, że miała miejsce. Bez umiejętności sprawnego komunikowania się z innymi narażasz się na ciągłe nieporozumienia i konflikty, których często dałoby się uniknąć.
Jak podkreślają liczne badania, osoby o rozwiniętych zdolnościach interpersonalnych zarabiają więcej pieniędzy, mają wyższą samoocenę, lepsze związki małżeńskie i są bardziej atrakcyjni zawodowo dla pracodawców.
Osiągnięcie mistrzostwa w takich umiejętnościach nie jest łatwe zwłaszcza, gdy jest się nieśmiałym introwertykiem czy cierpi na lęki społeczne. Podobnie jak w wielu innych dziedzinach życia, niezbędna jest tu świadomość i ciągła praca nad sobą. Nawiązywanie i podtrzymanie rozmów i kontaktów z ludźmi mimo obaw jest kluczowym tego elementem.
4. Samoświadomość i empatia.
Samoświadomość i empatia to dwie strony tej samej monety. Razem pomagają zrozumieć doświadczenia, emocje i myśli swoje i innych. Naukowiec Phillipe Rochat określił samoświadomość jako najbardziej podstawowy aspekt w psychologii. Głębokie rozumienie swoich motywów, potrzeb i intencji umożliwia rozwój właściwie w każdym obszarze życia.
Okazuje się, że samoświadomość zmniejsza napięcie i stres, zwiększa empatię, a nawet pomaga w walce z uzależnieniami. Można ją rozwijać na przykład poprzez ćwiczenie uważności. Wiele z wymienionych zdolności pokrywa się ze sobą, ale żadna nie ma tak rozległego wpływu na Twoje życie, jak empatia i samoświadomość.
5. Zarządzanie emocjami i radzenie sobie ze stresem.
Jedną z pewnych rzeczy w życiu jest to, że w którymś momencie coś pójdzie nie po Twojej myśli. Dlatego tak kluczowa jest umiejętność radzenia sobie z niepowodzeniami i jednocześnie zachowania przy tym zdrowia i odporności psychicznej.
Zgodnie z Amerykańskim Towarzystwem Psychologicznym istnieje 10 technik, dzięki którym możesz rozwijać tę zdolność i dobrze znosić niepowodzenia życiowe:
- utrzymuj, o ile to możliwe, bliskie relacje z przyjaciółmi i rodziną – posiadanie sieci kontaktów towarzyskich, na której możesz polegać, pomaga bez względu na charakter kryzysu. Ważne, aby były to jednak osoby zaufane, które wspierają Cię na drodze do rozwoju, a nie w nim przeszkadzają.
- unikaj postrzegania kryzysów jako czegoś nie do pokonania – nawet w sytuacjach poza Twoją kontrolą masz dostęp do różnych zasobów – ludzi, wiedzy czy środków materialnych, które mogą pomóc Ci ją przetrwać.
- zaakceptuj myśl, że zmiana jest częścią życia.
- wyznacz sobie realistyczne cele i pracuj nad tym, by je osiągnąć.
- podejmuj zdecydowane działania – nie działaj pochopnie, ale też nie popadaj w bierność i nie odwlekaj decyzji, które i tak musisz podjąć, licząc na to, że sytuacja sama się rozwiąże.
- w obliczu trudności szukaj różnych możliwości rozwoju – nawet z trudnych sytuacji często możesz wyjść dojrzalszy i bogatszy o ważne doświadczenia. Nie oznacza to, by na siłę szukać w kryzysie czegoś pozytywnego, ale wykorzystać nowe drogi, które mogą się wtedy pojawić.
- dbaj o pozytywny wizerunek siebie.
- naucz się przybierać szerszą perspektywę – w obliczu mniejszych trudności często tracimy z oczu to, co naprawdę ważne.
- zachowaj zdrową nadzieję i optymizm.
- dbaj o swoje potrzeby i uczucia – nie ignoruj emocji innych, ale pamiętaj, że Ty także masz prawo do przeżywania sytuacji w określony sposób. Łatwo o tym zapomnieć szczególnie, gdy kryzys dotyka także bliskie osoby w Twoim otoczeniu.
Każda z tych umiejętności ma znaczący wpływ na Twoje życie. Każdą też możesz rozwijać, wkładając wysiłek w pracę nad sobą, bliskimi relacjami i zdolnościami własnego umysłu. Najlepszym aspektem tych zdolności jest to, że wpływają na siebie nawzajem. Poprawiając jedną, rozwijasz też inne.
Umiejętność dobrej komunikacji zmniejszy poziom stresu i pozwoli Ci lepiej sobie z nim radzić. Zdolność do krytycznego myślenia sprawi, że będziesz podejmował lepsze decyzje. Rozwijanie empatii pogłębi Twój kontakt z otoczeniem, i tak dalej. Przy odrobinie wysiłku i poświęconego czasu jesteś w stanie poprawić każdą z tych zdolności, które w konsekwencji poprawią jakość Twojego życia.
Artykuł powstał na podstawie:
https://bigthink.com/neuropsych/5-critical-life-skills-everyone-should-have/
